Publikacja zawiera zbiór artykułów dotyczących badań prowadzonych w kręgu krytyki genetycznej. Jest efektem zorganizowanego przez Komisję Badań Genetycznych i Dokumentacyjnych nad Literaturą przy Łódzkim Oddziale PAN twórczego spotkania badaczy z różnych ośrodków naukowych w Polsce, którzy podzielili się doświadczeniami z archiwalnych kwerend i poszukiwań. Było to drugie spotkanie z cyklu Przed-tekstowy świat (pierwsze zostało zorganizowane przez Uniwersytet Jagielloński przy współudziale IBL PAN), skupiające genetyków, archiwistów, tekstologów, edytorów oraz interpretatorów poezji i prozy, zajmujących się wariantywnością tekstów, ich genezą, kolejnymi fazami powstawania, a także brulionami, których analiza pozwala niekiedy zrozumieć metodę twórczą pisarza. Osobne zagadnienie to kształtowanie dzieła pod wpływem czynników wobec niego zewnętrznych – ideologii czy polityki historycznej. Przedmiotem namysłu autorów jest literatura XIX i XX wieku, od romantyzmu po – szerzej tu reprezentowaną – współczesność.
Książkę dedykujemy pamięci obecnego na obu spotkaniach i będącego ich dobrym duchem Profesora Stanisława Jaworskiego – teoretyka i historyka literatury, jednego z pierwszych krajowych inicjatorów badań inspirowanych krytyką genetyczną, wnikliwego analityka procesu tekstotwórczego.
dr hab. prof. UŁ Marzena Woźniak-Łabieniec