Powstanie kozackie 1638 roku, było ostatnim wystąpieniem tej społeczności przed czasami „złotego pokoju” i późniejszego powstania Bohdana Chmielnic­kiego. Prezentowany rękopis po­święcony temu wystąpieniu Kozaków, powstał w 1924 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Antoni Sta­nisław Łu­kaszewski napisał swoją monografię powstania kozackiego 1638 roku pod opieką naukową profesora Stanisława Zakrzewskiego. Jego rozprawa doczekała się krytycznej i dogłębnej recenzji wewnętrznej, która także jest tu publikowana. Rękopis mający już blisko 100 lat rękopis, jest nieznany, nie był nigdy obiektem zainteresowania pols­kich historyków, choć stanowi jedną z pierwszych prób analizy powstania Ostrzanina, Skidana i Huni. Jest trwałym przykładem stanu wiedzy, badań i umiejętności warsztatowych, młodych adeptów sztuki historycznej w pierwszych latach Niepodległej Polski. W pełni zasługuje na wprowadzenie do polskiej historiografii.
opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz