Tom jest pokłosiem międzynarodowej konferencji historycznej z 2018 r., zorganizowanej przez IPN Katowice razem z Muzeum w Gliwicach. Składa się na niego 16 artykułów, poświęconych sytuacji w regionie górnośląskim w roku 1918. Teksty koncentrują się na roku 1918, ale także opisują wydarzenia wcześniejsze i późniejsze, traktując ten rok jako moment szerszego zjawiska transformacji politycznej i społecznej w regionie. Poszczególne artykuły traktują o sytuacji geopolitycznej, kwestiach dyplomatycznych, przemianach sceny politycznej w regionie, radykalizacji społecznej, skrajnym ruchach prawicowych i lewicowych, oddźwiękach rewolucji niemieckiej 1918 r. na Górnym Śląsku, sytuacji ruchu polskiego, warunkach socjalnym oraz nastrojach społecznych i postawach mieszkańców wobec nowej sytuacji geopolitycznej powstałej wskutek klęski Rzeszy Niemieckiej oraz upadku monarchii Hohenzollernów. Autorami są historycy z Polski i Niemiec, związani z różnymi ośrodkami akademickimi i instytutami badawczymi. Praca jest pierwszą tego typu, międzynarodową, próbą spojrzenia na sytuację regionu górnośląskiego w okresie przełomu.