Wojna na Ukrainie i związany z tym wzrost nastrojów antyrosyjskich, czy wręcz rusofobicznych - skłania do refleksji nad polską myślą polityczną wobec Rosji. Wbrew obecnej narracji historia ostatnich ponad 200 lat to nie tylko powstania i martyrologia, to także bardzo bogaty dorobek wielu polityków i teoretyków związany z Rosją, z polskim postrzeganiem tego państwa, narodu, jego historii i współczesności. Były to z reguły poważne, pozbawione emocji i uprzedzeń rozważania, nacechowane troską o takie ułożenie wzajemnych relacji, które byłoby satysfakcjonujące dla obu stron. W tym przede wszystkim dla Polski. Ludzie którzy podjęli ten wysiłek chcieli przełamać ciążące na naszych stosunkach fatum i przezwyciężyć niszczący i destrukcyjny nurt romantyczno-mesjanistyczny.