Książka jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej w 2012 r. Zawiera 20 tekstów autorów reprezentujących różne dyscypliny (historia, historia sztuki, literaturoznawstwo, archeologia), w których omówiono m.in. dzieje rodów, postaci, siedziby szlacheckie, działalność przedstawicieli szlachty w zakresie życia politycznego i gospodarczego oraz fundacji artystycznych, religijnych od średniowiecza po XX w.