Teoria a historia Interpretacja procesów społeczno-gospodarczych

Teoria a historia to książka, którą uważa się za ostatnie z czterech najważniejszych dzieł Misesa – obok Ludzkiego działania, Socjalizmu, Theorie des Geldes und der Umlaufsmittel. [...]
Znaczenie tej książki najłatwiej zrozumieć wtedy, gdy zestawi się ją z innymi dziełami Misesa. W pracach z zakresu epistemologicznych podstaw ekonomii Mises zwracał uwagę na aprioryczny charakter nauk ekonomicznych. Uważał, że elementów systemu teoretycznego nie buduje się za pomocą metody eksperymentalnej i gromadzenia danych statystycznych. Takie zagadnienia ekonomiczne, jak: wartościowanie czasu (teoria preferencji czasowej), prawo malejącej użyteczności marginalnej, teoria kosztów komparatywnych, niemożliwość rachunku ekonomicznego w socjalizmie, nieskuteczność kontroli cen, należy rozpatrywać niezależnie od historii. Można je badać i uzasadniać prawdziwość twierdzeń, które ich dotyczą, niezależnie od udokumentowanych studiów historycznych określonego czasu, miejsca, kultury i cywilizacji.
[...] Tymczasem w tej książce wyraża dobitnie pogląd, że badania historyczne mają wielkie znaczenie – nie tylko w wymiarze czysto poznawczym, lecz również ze względu na zrozumienie bieżących i przyszłych zdarzeń polityczno-gospodarczych. [...]
Mises docenia znaczenie historii, ale poddaje krytyce niektóre sposoby uprawiania tej nauki: scjentyzm, historyzm i historycyzm. Uważa je za bardzo niebezpieczne punkty zapalne na styku historii i teorii. Wyjaśnienie jego stanowiska jest głównym tematem tej książki.

Ze wstępu do wydania polskiego
dr. Mateusza Machaja


Nigdy nie dojdzie do prawdziwego renesansu ekonomii austriackiej, jeśli ekonomiści nie przeczytają tego lekceważonego, niestety, dzieła i nie przyswoją sobie jego zasadniczych nauk. Bez prakseologii ekonomia nie może być ani prawdziwie „austriacka”, ani prawdziwie zdrowa.

Z Przedmowy Murraya N. Rothbarda