Wolnym być!!!

„Wolnym być!!!” to pierwsze wydanie pozostających dotychczas w maszynopisie wspomnień Henryka Chorążaka (1925-2015). Autor, urodzony w Wilnie, żołnierz Armii Krajowej oraz I Armii WP, uczestniczył w kilkudziesięciu bitwach i ofensywach II wojny światowej. W okresie powojennym, mimo dramatycznych skutków ran i poparzeń odniesionych na froncie, był w stanie wykorzystać swoje umiejętności i predyspozycje zawodowe jako utalentowany architekt i plastyk na obszarze Wrocławia i Dolnego Śląska. Prezentowana publikacja stanowi kronikę życia autora, składającą się z najważniejszych w jego losach wydarzeń, które nieodwracalnie wpłynęły na przebieg osobistej historii.
Materiały zaprezentowane w książce, uzupełniane przez autora na przestrzeni lat o refleksje związane z bieżącą sytuacją polityczną kraju i kondycją społeczeństwa polskiego, zostały podzielone na trzy zasadnicze części. Część I stanowią wspomnienia autora z okresu II wojny światowej, w której ukazane zostały jego losy jako żołnierza Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego, członka partyzanckiego oddziału AK „Błyskawica” oraz historia powstania unikalnego planu topograficznego centrum Wilna. Część II została poświęcona szczegółowemu omówieniu koncepcji dotyczących powstania i zdobycia Wilna, a przede wszystkim przedstawieniu dopracowanego przez Henryka Chorążaka planu powstania wileńskiego, do którego autor bezskutecznie próbował nakłonić dowództwo lokalnej AK. W części III autor przedstawia swoje losy w realiach PRL. Henryk Chorążak opisuje w niej codzienną walkę nie tylko z absurdami życia w Polsce Ludowej, ale przede wszystkim z bezwzględnością działań przedstawicieli aparatu władz i lokalnych elit w stosunku do silnych osobowości, broniących się konsekwentnie przed wchłonięciem przez ideologię i świat kształtowany przez partię. Główną część publikacji uzupełniają refleksje i rozważania poświęcone Józefowi Piłsudskiemu – centralnej postaci w życiu autora, którego biografia wpłynęła w ogromnym stopniu na ukształtowanie się postawy patriotycznej Henryka Chorążaka – oraz przemyślenia związane z polityką USA w stosunku do Polski na przestrzeni kilkudziesięciu lat.
„Wolnym być!!!” to portret człowieka wiernego swoim zasadom, mimo świadomości dramatu związanego ze skutkami podejmowanych decyzji, ale również zdolnego twórcy, przedstawiciela pokolenia, które podkreślało społeczną rolę sztuki oraz jej znaczenie w życiu codziennym. Publikacja stanowi cenne świadectwo walki ze stłamszeniem jednostki przez okrucieństwa wszelkich totalitaryzmów oraz pragnienie niezłomnej walki o zachowanie niezależności, prawa decydowania o własnym życiu.