Książka skomponowana z tekstów wybranych z bogatego dorobku naukowego prof. dr. hab. Czesława Grzelaka, wybitnego historyka wojskowości, profesora i rektora piotrkowskiej Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, przygotowana w związku z przypadającą w tym roku siedemdziesiątą rocznicą jego urodzin. Z ponad dwustu publikacji ogłoszonych w ciągu 35 lat intensywnej działalności naukowej autor wybrał ok. trzydziestu tekstów (zgrupowanych w pięciu rozdziałach), które ukazują i charakteryzują kierunki jego naukowych zainteresowań i rozległe horyzonty pasji badawczych.

W książce znalazły się teksty dotyczące militarnych wątków historii XV-XIX wieku, m.in. wojen husyckich, biografii Stefana Czarnieckiego, bitwy pod Raszynem. Zasadniczy ich blok dotyczy XX w., kluczowych dla dziejów Polski zagadnień militarnych i politycznych, m.in. dotyczących politycznych i wojskowych uwarunkowań sojuszu polsko-ukrainskiego w 1920 roku, różnych aspektów Września 1939 r., wśród nich represji i przestępstw sowieckich na terytorium Polski po 17 września, także związanych z dziejami „polskiej armii Stalina”: organizacją, wyszkoleniem, politycznymi aspektami jej działań bojowych na froncie wschodnim. Osobny wątek to teksty omawiające strukturę, doktrynę i miejsce Armii Czerwonej w imperialnej polityce Stalina. Ostatni, szósty rozdział, ukazuje pracę naukową, działalność dydaktyczną i organizatorską Profesora Grzelaka w Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Piotrkowie Trybunalskim, uczelni której w ostatnich latach ofiarował wiele serca, talentu, pasji organizatorskiej, dotyka również osobistych, rodzinnych wątków. Książka w klarowny sposób prezentuje dwa wektory życiowej aktywności Profesora zasygnalizowane w jej tytule – Autora wielu ważnych tekstów „o Rzeczpospolitej”, a także człowieka zaangażowanego w służbę i pracę „dla Rzeczpospolitej” – promotora wartości patriotycznych, szacunku dla historii ojczystej, wychowawcę młodzieży, organizatora życia naukowego.