Samotność Powrót do jaźni

Dla współczesnego człowieka samotność to pojęcie negatywne. W dzisiejszym świecie, nastawionym na sukces, wymagane jest otwarcie się na innych. Wszechstronne kontakty zapewniają nie tylko powodzenie, lecz także poczucie wewnętrznej harmonii, spełnienia i szczęścia.
Czy tak jest naprawdę? Storr, opierając się na badaniach Freuda i Junga, wyjaśnia, że samotność nie jest pojęciem jednoznacznym. Owszem, niekiedy ma destruktywny wpływ na psychikę człowieka, zwłaszcza jeśli jest wymuszona (Storr przedstawia niejeden drastyczny przykład), istnieje jednak jej drugie oblicze. Genialni artyści i naukowcy, tacy jak Beethoven, Kant czy Newton, tworzyli swoje największe dzieła z dala od innych. I - jak sami pisali - to właśnie dzięki samotności zyskiwali wewnętrzny spokój. Ludzie, którzy dzięki dobrowolnemu życiu w izolacji osiągnęli szczyt swoich twórczych możliwości, są przykładem na to, jak każdy z nas może osiągnąć psychiczną równowagę i poczucie sensu.

Dama z epoki wiktoriańskiej regularnie, każdego popołudnia wycofywała się, by odpocząć. Było to konieczne. Panujące wówczas konwenanse wymagały od niej nieustannego skupienia na potrzebach innych, a jednocześnie ignorowania własnych pragnień. Popołudniowy wypoczynek pozwalał odetchnąć od roli uważnego słuchacza i pomocnego anioła; roli, która nie pozostawiała miejsca na ekspresję samej siebie. Nawet Florence Nightingale - a daleko jej było od zamykania się w roli pomocnego anioła - w pewnym momencie odkryła, że jedynym sposobem, by móc poświęcić się nauce i pisaniu, jest rozwinięcie w sobie choroby nerwicowej, która uwolniła ją od ciężaru obowiązków domowych i pozwalała wypocząć w zaciszu sypialni.
(fragment)