Obecnie na całym świecie, i oczywiście także w Polsce, procesy urbanizacji przebiegają pod wpływem globalizacji i postępu techniczno-technologicznego (w tym technik ICT). Jednakże globalizacja jest procesem selektywnym, to znaczy że dokonuje się z różnym natężeniem w różnych punktach przestrzeni. Miasta (struktury miejskie), które mają odpowiednie zasoby wiedzy oraz kapitału (w tym ludzkiego, gospodarczego i społecznego) są miejscami, w których generowane są innowacje.
Te z kolei stają się podstawą budowania przewagi konkurencyjnej miasta oraz jego dynamicznego wzrostu. Ich rozwój wpisuje się wówczas w koncepcję zrównoważonego rozwoju, może też być określany jako rozwój inteligentny.
Tematem przewodnim monografii jest miasto w relacji globalizacja – gospodarka - społeczeństwo - system władzy i zarządzania. Rozważania koncentrują się wokół pytania, co przesądza, że w globalizującym się świecie pewne miasta rozwijają się i odnoszą sukcesy, a inne - mimo wydawałoby się sprzyjających okoliczności – nie nadążają za dynamiką zmian zachodzących w różnych miejscach i obszarach ludzkiej aktywności.
Na gruncie założeń ekonomii instytucjonalnej oraz kapitalizmu kognitywno-kulturowego zaprezentowano rozważania pozwalające na wyjaśnienie, dlaczego dla dynamiki rozwoju miast szczególne znaczenie ma system instytucji warunkujący sprawność zarządzania oraz przedsiębiorczość i kreatywność mieszkańców.
W pracy przeprowadzono również analizę dotyczącą sytuacji polskich miast w kontekście zmian zachodzących pod wpływem procesów globalizacji i transformacji systemowej, problemów ich rozwoju, obowiązujących zasad zarządzania oraz zawarto rekomendacje pod adresem władz publicznych w zakresie systemowych działań warunkujących rozwój miast.