Druga część publikacji obejmuje rozważania na temat działań komunistycznego aparatu represji w wybranych krajach demokracji ludowej. Zamieszczono tu teksty zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów. Obejmują one m.in. studium przypadku wybranych spraw. Ukazano w nich przykłady konkretnych szykan wymiaru sprawiedliwości wobec obywateli.
Książka powstała dzięki współpracy Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach z Wyższą Szkołą Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach (obecnie Akademia Nauk Stosowanych), przy współudziale Winnickiego Instytutu Kooperatywnego w Winnicy. Podjęte wspólnie badania naukowe mają na celu rozszerzenie stanu wiedzy historycznej i prawnej dotyczącej okresu powojennego.