Zmiany w podatkach i księgowości 2022 z uwzględnieniem Polskiego Ładu

Kompleksowe omówienie zmian w podatkach i księgowości.
Rok 2022 przyniósł kolejne liczne zmiany podatkowe, z których część obowiązuje już od 1.1.2022 r., a inne wchodzą w życie w trakcie roku. Największe zmiany w podatkach dochodowych wprowadziła ustawa wprowadzająca tzw. Polski Ład, która została następnie znowelizowana przez ustawę z 9.12.2021 r.

Poradnik szczegółowo omawia konsekwencje wprowadzonych zmian (również w obszarze rachunkowości) oraz dokonuje ich usystematyzowania. W cieniu ważnych zmian w podatkach dochodowych są nie mniej rewolucyjne zmiany w obszarze VAT. Zostały one wprowadzone również przez Polski Ład (m.in. zmiany w strukturach JPK, zmiany w WIS, grupy VAT), ale również przez ustawę z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (poz. 2076), która wprowadza m.in. możliwość wystawiania e-faktur ustrukturyzowanych oraz tworzy Krajowy Systemu e-Faktur.

Rewolucyjne zmiany w regulacjach podatkowych wprowadza ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105), zwana „Polskim Ładem". Większość jej zapisów weszła w życie 1.1.2022 r. Już na etapie prac legislacyjnych i konsultacji społecznych eksperci sygnalizowali wiele luk prawnych i niejasnych zapisów. Z uwagi na tempo prac legislacyjnych i graniczny termin 30 listopada w uchwalonej ustawie znalazło się sporo błędów. W związku z tym już w grudniu pojawiła się nowelizacja, która wprowadziła stosowne poprawki. Chodzi o ustawę z 9.12.2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2427). Jedna ze zmian naprawia lukę legislacyjną dotyczącą składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, którzy w 2022 r. wybiorą liniowy 19-proc. PIT, która skutkowała tym że przedsiębiorcy ponoszący stratę podatkową nie opłacaliby składki zdrowotnej. Zmiany dotyczą również m.in. ulgi dla klasy średniej. Zostało doprecyzowane, że przychody z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej będą podlegać pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności. Doprecyzowane również przepisy o kosztach uzyskania przychodów przy przekształceniach spółek, regulacje o tzw. podatku od przerzucanych dochodów, czy przepis dotyczący terminu złożenia przez płatników podatku u źródła oświadczenia o skorzystaniu z preferencji wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przesunięciu z 2022 r. na 2023 r. uległ także termin wejścia w życie przepisów dotyczących obniżenia limitu płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami oraz obowiązku dokonywania płatności bezgotówkowych przez konsumentów na rzecz przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany w zakresie PIT i CIT dotyczą m.in. ulg podatkowych (w tym zmiany zasad funkcjonowania już obowiązujących takich jak estoński CIT, jak też wprowadzenia nowych tj. ulga dla kasy średniej), zwolnień podatkowych (m.in. w obszarze PSI, czy też SSE), zasad opodatkowania samochodów osobowych i nieruchomości (w tym ich wynajmu), odliczania składki zdrowotnej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, finansowania dłużnego, ukrytej dywidendy, podatku u źródła czy też cen transferowych. Wprowadzono też minimalny podatek dochodowy w wysokości 10% podstawy opodatkowania. Zmiany są na tyle duże, że w wielu sytuacjach opłaci się zmienić formę opodatkowania (w książce przedstawiono analizy w tym zakresie).

Nowe regulacje obejmujące VAT dotyczą przede wszystkim tzw. możliwości wspólnego rozliczania się przez kilku podatników tzw. „grupy VAT", szybszego zwrotu VAT dla podatników rozliczających się bezgotówkowo, braku obowiązku składania czynnego żalu w przypadku korekty części ewidencyjnej JPK_VAT (z zachowaniem określonych w ustawie warunków), wprowadzenie nowej struktury JPK_VAT, zmiany w zakresie wiążących informacji stawkowych.