Książka stanowi wybór najciekawszych (w tym dwóch nie drukowanych wcześniej) artykułów zmarłego kilka lat temu Autora. Profesor Jerzy Tomaszewski, wybitny uczony światowego formatu, był w polskiej rzeczywistości powojennej bez wątpienia prekursorem i jednym z naj- ważniejszych badaczy dziejów polskich Żydów w okresie międzywojennym. Jego aktywność badawcza i pisarska w tym zakresie przypada szczególnie na II połowę XX w. i pierwsze lata obecnego stulecia. Prezentowany wybór tekstów jest subiektywny i wynika z sądów i przekonań redaktorów o wadze i przydatności ich we współczesnych sporach historycznych i prowadzonych badaniach. Bez wątpienia przedstawiane tu artykuły, wydane po raz pierwszy w jednym tomie, zajmują nadal ważną pozycję w bibliografiach pisanych obecnie książek.