Baśnie chińskie

Ta antologia stu baśni wybranych i opracowanych przez Richarda Wilhelma (1873–1930), niemieckiego klasyka współczesnej sinologii, obejmuje reprezentatywne utwory pochodzące w znacznej mierze z tradycji ustnej. Termin „baśń” jest w odniesieniu do literatury chińskiej dość umowny, nie ma tak jednoznacznej konotacji jak w Europie, gdzie oznacza rozległą opowieść o „niezwykłościach” przeżywanych przez zawsze fikcyjnych bohaterów. Niniejszy zbiór obejmuje całe spektrum tekstów od typowych bajek dla dzieci przez legendy, mity, przypowieści aż po, z jednej strony, autorską kreację konkretnych pisarzy, a z drugiej, opowieści osadzone w historycznym kontekście. Całość podzielono więc na części: bajki dla dzieci (czysto umownie, bo dla dzieci one jednak nie są, przynajmniej nie dzisiaj u nas), bajki o zwierzętach, legendy i mity o bogach, świętych i innych nieśmiertelnych, baśnie o duchach i widmach, opowieści historyczne i „artystyczne” (autorskie). Dzieło wieńczy monumentalna historia kamiennej małpy i jej zmagań z Buddą. Budda bowiem, a także Laozi, tao i Konfucjusz są w tych utworach stale obecni. Ten cały nadprzyrodzony świat obraca się też w świecie ludzkim i odwrotnie, a żywi i martwi z powodzeniem „komutują” między nimi. Towarzyszą im nieodłączne smoki i ogry. Chińskie baśnie są wszakże opowieściami głęboko filozoficznymi; to nie folklor, lecz wydestylowana przez dzieje literatura najwyższego lotu.