Monografia obejmuje kilkadziesiąt lat rozwoju hiszpańskiej prozy, na które przypadają dwie różne epoki historyczne – powojenna dyktatura (1939–1975) i okres demokracji (po 1975). Hiszpańskie społeczeństwo przeżyło w tym czasie jedną z najbardziej spektakularnych przemian w najnowszej historii Europy: od traumatycznej rzeczywistości powojnia oraz skostniałego systemu politycznych i kulturowych restrykcji do nowoczesnego świata otwartości na zmianę i różnorodność. […]

Książkę otwiera panoramiczny przegląd żywotnych w tym okresie zjawisk – nurtów, koncepcji i praktyk literackich oraz towarzyszących im dyskusji krytycznych. Po nim następują szczegółowe studia poświęcone sześciu różnym pisarzom. Ich wybór podyktowany był kategoriami znaczenia i różnicy – przedstawia twórców, których dzieła miały dla literatury hiszpańskiej charakter dynamizujący […]. Są to pisarze i pisarki, których indywidualność kształtowała się na gruncie krytycznego spojrzenia na otaczający świat, twórcze osobowości zdolne wyrazić swój czas, a zarazem zaznaczyć w nim głos odrębny: uhonorowany Nagrodą Nobla, nihilistyczny, radykalny Camilo José Cela (1916–2002), zatroskany o los wykluczonych, piewca rodzimej Kastylii – Miguel Delibes (1920–2010), świadoma niszczycielskiej siły lęku i odrzucenia, twórczyni oryginalnych światów wyobrażonych – Ana María Matute (1925–2014), mistrz dygresji, eksplorator czasu i języka – Javier Marías (ur. 1951), feminizująca przedstawicielka „kultury natychmiastowości” – Lucía Etxebarria (ur. 1966) oraz odnowiciel literackich form pamięci – Javier Cercas (ur. 1962).