Co zwie się myśleniem?

Martin Heidegger (1889–1976), klasyk XX-wiecznej filozofii niemieckiej, wygłosił te wykłady o myśleniu na fryburskim uniwersytecie w roku akademickim 1951/1952. Reprezentują one filozofię z późnego okresu twórczości Heideggera, który po politycznych wyzwaniach lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku powrócił do życia akademickiego: objęty po wojnie zakazem nauczania z powodu wcześniejszych związków z nazizmem, uzyskał możliwość prowadzenia działalności dydaktycznej w momencie przejścia na emeryturę, co nastąpiło właśnie we wrześniu 1951 roku. Cały sens (i trudność) niniejszych rozważań zawiera się już w tytule: „Was heißt Denken?” można rozumieć na kilka sposobów jako pytanie, co zwie (nazywa) się myśleniem lub co wzywa myślenie, a to znów w sensie wzywania przez myślenie lub wzywania myślenia przez coś. Ta wieloznaczność ukazuje myślenie jako coś zupełnie innego niż zwykła operacja logicznego wnioskowania: jako sam akt egzystencji odpowiadającej na „wezwanie” bycia. Istoty takiego myślenia trzeba szukać raczej w poezji niż w nauce, dlatego patronami tego tomu są poeci z Friedrichem Hölderlinem na czele. Słowa poezji, pisze Heidegger, nie pochodzą „z podręcznika logiki”, lecz „skądinąd”. Skąd? Co zwie myślenie? Nie wiemy, ponieważ „jeszcze nie myślimy”. Kwestia postawiona w tak szerokim (i głębokim) horyzoncie nie prowadzi oczywiście do odpowiedzi – może tylko zwać do myślenia.