Ósmy z serii Poradników dotyczy ewidencji pozabilansowej prowadzonej w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych na kontach zespołu 9, wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont, w rozporządzeniu w sprawie planu kont dla organów podatkowych JST, a także na kontach pozabilansowych służących do ewidencji operacji gospodarczych niemających wpływu na wielkość aktywów i pasywów jednostki. Konta pozabilansowe służą do ewidencji:
• kategorii aktywów trwałych o niskiej wartości, w likwidacji, a także należących do obcych jednostek, użytkowanych przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe na podstawie umów niedających podstaw do ujmowania w ewidencji kosztów ich amortyzacji, oraz aktywów obrotowych nieobjętych ewidencją bilansową i aktywów obrotowych obcych,
• rozliczeń płatności z budżetu środków europejskich,
• rozliczeń między różnymi jednostkami sektora finansów publicznych,
• planu wydatków i etapów poprzedzających dokonanie wydatków (zaangażowanie środków),
• rozliczeń podatkowych.
Z tego Poradnika można dowiedzieć się m.in.:
• czym jest ewidencja pozabilansowa i jakie są zasady jej zakładania i prowadzenia,
• jakie konta pozabilansowe – poza wymienionymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont – powinny być prowadzone w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych (np. 091, 092, 093, 291, 292, 390, 391),
• jakie konta pozabilansowe muszą być prowadzone w urzędach obsługujących samorządowe organy podatkowe,
• jakie zasady obowiązują przy ewidencji planu wydatków budżetowych i ich zaangażowania,
• jakie operacje podlegają ujęciu w ewidencji pozabilansowej,
• jak tworzyć politykę rachunkowości, w tym zakładowy plan kont, dla kont ewidencji pozabilansowej w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych,
• jak prawidłowo ujmować zdarzenia na poszczególnych kontach syntetycznych ewidencji pozabilansowej (podano wzory typowych księgowań na stronie Wn i Ma),
• jak prowadzić ewidencję pomocniczą (analityczną i szczegółową) dla poszczególnych kont ewidencji pozabilansowej (podano opis urządzeń księgowych i zasady dokonywania w nich zapisów).
Poradnik z założenia ma służyć bieżącą pomocą służbom księgowym jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych w tworzeniu zakładowych planów kont, ustalaniu prawidłowego przebiegu ewidencji różnych operacji gospodarczych, typowych dla tych jednostek organizacyjnych, a także w zakładaniu i prowadzeniu ewidencji pomocniczej dla kont ewidencji pozabilansowej.