Polacy pozbawieni swojego państwa w długim XIX wieku, w kolejnym zaś doświadczeni przez dwa totalitaryzmy, bez wątpienia zapracowali

na miano doskonałych spiskowców. W dziejach Poznania również było wiele gorących głów, obdarzonych charyzmą liderów i zdolnych podziemnych działaczy zahartowanych w konspiracyjnym rzemiośle

Jan Nepomucen Umiński, Karol Libelt, Jan Kanty Działyński, Wincenty Wierzejewski, Franciszek Witaszek, Andrzej Rzewuski, Janusz Pałubicki

czy Maciej Frankiewicz. Konspiracyjny tom Kroniki oddaje hołd tym wszystkim, którzy niezależnie od epoki i przeciwnika próbowali zrywać niewolnicze pęta.