Publikacja skupia się na historii instytucji, dla której osią pozostaje Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy a.r.
Publikacja Muzeum Sztuki w Łodzi. Monografia. Tom 1 skupia się na historii instytucji, dla której osią pozostaje Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy a.r., pokazana po raz pierwszy publiczności w Miejskim Muzeum Historii i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów 15 lutego 1931 roku. Książka pokazuje kolejne węzłowe punkty w historii instytucji, pozwala przyjrzeć się zarówno jej przedwojennemu (rozdział 1), jak i powojennemu (rozdział 2 i 3) rozwojowi.
Składają się na nią eseje badawcze ukazujące historię muzeum w szerszym, historycznym, politycznym i społecznym kontekście, napisane przez wybitnych specjalistów z dziedziny historii sztuki i teorii kultury, takich jak: Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Paulina Kurc-Maj, prof. Marta Leśniakowska, dr hab. Iwona Luba, Marta Madejska, dr Magdalena Moskalewicz, dr Adam Mazur, Daniel Muzyczuk, Paweł Polit, Konrad Schiller, dr hab. Andrzej Szczerski, dr Marcin Szeląg, Agnieszka Szewczyk, Agnieszka Taborska, dr Magdalena Ziółkowska.
Książka zawiera również niejednokrotnie publikowane po raz pierwszy - teksty źródłowe, oddające głos protagonistom historii muzeum, takim jak: Marian Minich (dyrektor w latach 19351965), Jan Brzękowski (członek grupy a.r., współtwórca Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej) czy Ryszard Stanisławski (dyrektor w latach 19661990). Kolejni dyrektorzy: Jaromir Jedliński (dyrektor w latach 19911996), Nawojka Cieślińska-Lobkowicz (dyrektor w 1996 roku) i Mirosław Borusiewicz (dyrektor w latach 19972006) w 2013 roku odpowiedzieli na pytania redaktorek publikacji o realizowane przez nich wizje rozwoju placówki, sposoby pracy z kolekcją i problemy muzealnej praktyki.
W publikacji znajdują się także projekty artystyczne Jadwigi Sawickiej i Agnieszki Piksy, rozwijające ich prace przygotowane na wystawę Oczy szukają głowy do zamieszkania, dla których punktem wyjścia były teksty Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, a także projekt Marysi Lewandowskiej, która kontynuuje pracę rozpoczętą w 2009 roku w ramach projektu Czułe Muzeum (będącego częścią projektu Tytuł roboczy: archiwum), tym razem dialogując z Ryszardem Stanisławskim. Narrację proponowaną w książce uzupełniają materiały archiwalne, takie jak nigdy nie publikowane dokumenty, listy, wycinki prasowe, plakaty, okładki katalogów oraz obszerny wybór fotografii, które ilustrują poszczególne artykuły.
Książka jest próbą uzupełnienia stanu badań na temat punktów węzłowych w historii muzeum w oparciu o często nieznane wcześniej materiały, a także aktualne narzędzia.