Niezależność sądów i niezawisłość sędziów to międzynarodowo i konstytucyjnie ugruntowane, wręcz fundamentalne zasady ustrojowe. Ich poszanowanie, realizacja i ochrona są obowiązkami władzy ustawodawczej oraz wykonawczej, ale powinności w tym zakresie spoczywają także na sędziach – piastunach władzy sądowniczej.

Publikacja w sposób interdyscyplinarny porusza różne aspekty niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Fakt, iż jej Autorami są przedstawiciele różnych dziedzin nauk społecznych, pozwala na analizowane problemy spojrzeć z nieoczywistych punktów widzenia i przeanalizować je dogłębniej. Prezentują oni różne punkty widzenia na istotę i charakter zmian ustawodawczych.

Publikacja odzwierciedla obecną w doktrynie odmienną czy wręcz skrajną ocenę procesów zachodzących w społeczeństwie, polityce i prawie. Istotne jest podkreślenie istoty cnót sędziowskich kojarzonych z wysokim poziomem kwalifikacji moralnych i merytorycznych sędziów. Autorzy traktują cnoty sędziowskie jako nieodzowny czynnik wzmacniający niezależność sądów i niezawisłość sędziów. W rezultacie sędzia de iure niezawisły ma możliwość pozostania niezawisłym także de facto. Pozostanie wierny ideałom – odwadze, prawości i powściągliwości.