Teofil Szemberg (zm. 1638) żołnierz i dyplomata w służbie Rzplitej, dowódca artylerii pod Cecorą, wierny towarzysz Żółkiewskiego w odwrocie, uczestnik wyprawy chocimskiej. Jego Relacja prawdziwa, trzykroć wydana w 1921, wznawiana potem kilkakroć, to wartościowe i dokładne sprawozdanie z wyprawy na Wołoszczyznę, obfitujące w szczegóły, pisane pięknym staropolskim językiem z początku XVII w., lapidarnym, ale obrazowym, wolnym niemal zupełnie od nalotu łaciny. Do druku przygotował i wstępem poprzedził Bohdan Królikowski, życiorys autora opracował Mirosław Nagierski.