Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?! Alija gomułkowska 1956-1960

Ewa Węgrzyn – pracownik Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Absolwentka studiów judaistycznych na Wydziale Historycznym UJ, gdzie w 2012 roku obroniła doktorat, oparty głównie na kwerendzie hebrajskojęzycznych materiałów źródłowych z izraelskich archiwów. Stypendystka m.in. MSZ Izraela (Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie) oraz The Institute for the History of Polish Jewry and Israel–Poland Relations (Uniwersytet w Tel Awiwie). Szczególnie zajmuje ją problematyka historii współczesnego Izraela, stosunków polsko-izraelskich, a także historia Żydów w Polsce po 1945 roku.

„Fala emigracji do Izraela w drugiej połowie lat 50. XX wieku objęła większość Żydów mieszkających wtedy w Polsce. Była też kilka razy większa niż fala emigracji po Marcu 1968 r., ale do tej pory pozostawała nieporównanie słabiej zbadana. Praca Ewy Węgrzyn nadrabia te zaległości. Oferuje całościowy obraz tej fali wychodźstwa, poczynając od historii życia żydowskiego w pierwszej powojennej dekadzie, przez przyczyny i okoliczności wyjazdów, po doświadczenia emigrantów w Izraelu. Proces integracji polskich Żydów w nowej ojczyźnie przedstawia najdokładniej: od uświadomienia sobie różnic klimatu i kultury w pierwszych dniach po przyjeździe, przez stopniowe poznawanie języka i obyczaju, symboliczne zmiany imion i znalezienie miejsc na rynku pracy, po nierzadko błyskotliwe kariery zawodowe. Pokazuje też podtrzymywanie kontaktów z innymi imigrantami z Polski i polską kulturą. Książka ma solidną i różnorodną podstawę źródłową, obejmującą dokumenty z archiwów w Polsce i Izraelu, a także prasę, pamiętniki i kilkadziesiąt wywiadów z emigrantami nagranych w ostatnich latach”.

Prof. dr hab. Dariusz Stola

„Książka Ewy Węgrzyn jest dziełem dawno oczekiwanym, zarówno w Polsce, jak i w Izraelu. Wypełnia bardzo poważną lukę, która istniała w dotychczasowej historiografii. Dotąd brakowało monografii dogłębnie wyjaśniającej aliję gomułkowską, a przede wszystkim naświetlającej burzliwe losy jej uczestników. Bogaty materiał źródłowy wespół z fachową narracją sprawia, że mamy prawo ogłosić, iż jest to pozycja bardzo ważna. Karty tej książki odsłaniają kulisy wielkiej polityki, ale także dramaty pojedynczych ludzi. Całość została spięta dynamiczną narracją i barwnym językiem, dzięki czemu książkę trudno odłożyć na półkę. Autorka pozwala nam podążać za bohaterami swojej książki – śledzimy ich ostatnie dni życia w Polsce, zmierzamy wraz z nimi na pociąg, na samolot, na statek… Wreszcie chcemy wiedzieć, co będzie dalej, gdy wyjdą na nowy ląd i wyruszą w nieznane. Krótko rzecz ujmując, ta książka gwarantuje nam pasjonującą lekturę”.

Dr hab. Łukasz Sroka