Działania podejmowane na rzecz budowania suwerenności wymagają stawiania pytań o prawidłowość i sens dziejów, o korzenie tożsamości i państwowości. Nie sposób wyobrazić sobie kreowania przyszłości, także w wymiarze bezpieczeństwa, bez dialogu z przeszłością. Procesy rozwoju i funkcjonowania państwa w kontekście jego bezpieczeństwa z całą pewnością trzeba rozpatrywać nie tylko wielosektorowo, ale także w perspektywie tzw. „długiego trwania”, którego skutki są dostrzegane w szerszym wymiarze. Uchwycenie istoty opisywanych zjawisk, których prawidłowości mają wymiar uniwersalny stanowi klucz poszukiwań badawczych.

Dzieje Polski nie układają w prosty ciąg zdarzeń uzasadniających współczesne uwarunkowania lub też potwierdzających wiarę w zwycięstwo sprawiedliwości dziejowej. Ważnym pozostaje przy tym pytanie o wnioski płynące z historii, odnoszące się do „charakteru” państwa polskiego i jego przyszłości. Zagadnienia zaprezentowane w książce z całą pewnością przyczynią się do rozwoju wiedzy z zakresu nauk o bezpieczeństwie, tworząc wykładnię niezwykle przydatną do wykreowania zintegrowanego systemu bezpieczeństwa narodowego RP. Książka jest skierowana do wojskowych i cywilnych środowisk zainteresowanych problematyką bezpieczeństwa państwa polskiego. Publikacja będzie pomocna do opracowania materiałów dydaktycznych niezbędnych przy realizacji prowadzonego na wielu uczelniach procesu dydaktycznego na kierunkach: bezpieczeństwo narodowe, wewnętrzne czy stosunki międzynarodowe.