Podręcznik zawiera dwa główne działy, których poszczególne części przeplatają się z sobą. Pierwszy z nich to Tajemnice sztuki – dział kontynuujący Tajemnice plastyki ze szkoły podstawowej. Podstawowe pojęcia i zagadnienia plastyczne zostały w skrócie przypomniane w pierwszym rozdziale, dzięki czemu każdy z uczniów, niezależnie od sposobu realizacji zajęć w szkole podstawowej, ma szanse startować z równym wyposażeniem w instrumentarium teoretyczne. W kolejnych rozdziałach analizowane są rozmaite czynniki wpływające na kształt dzieła sztuki (styl epoki, szkoła artystyczna, technika i materiał itd.), przemiany kolorystyki i faktury obrazów w sztuce dawnej i nowoczesnej, fotografia jako nowa technika wypowiedzi artystycznej, jej związki ze sztuką nowoczesną (impresjonizm), teatr i film, ich forma plastyczna z zaakcentowaniem związku tych dziedzin z kierunkami plastycznymi sztuki XX wieku, pojęcie i rola awangardy w sztuce, problematyka bezpośredniego odbioru sztuki (wystawa, wernisaż, promocja sztuki), plakat jako forma reklamy wizualnej z elementami analizy języka plakatu.
Drugi dział podręcznika obejmuje dzieje sztuki naszego kręgu, czyli kultury śródziemnomorskiej, ujęte chronologicznie w pięciu głównych rozdziałach od antyku po sztukę przełomu XX i XXI wieku. Szczególny nacisk został położony na sztukę współczesną, a więc te zjawiska, z którymi uczniowie mogą zetknąć się na co dzień i które występują ich bezpośrednim otoczeniu: działania i akcje plastyczne, sztuka publiczna, nowe media w sztuce. Autor sądzi, że te zagadnienia, mimo ich niejednokrotnie kontrowersyjnego charakteru, mogą stanowić punkt wyjścia do zainteresowania młodego odbiorcy, uwrażliwienia go i przygotowania do odbioru dynamicznie rozwijających się dziedzin współczesnej sztuki. Nowy świat sztuki zachęca nie tylko do poznania współczesnego życia kulturalnego, ale i do czynnego uczestnictwa w jego rozmaitych przejawach. Poruszając wiele istotnych dla młodzieży tematów (ekologia, przemoc, używki), może dać młodzieży impuls do ciekawej dyskusji i zorganizowania własnych działań artystycznych.
Na końcu podręcznika został zamieszczony indeks terminów plastycznych, ułatwiający uczniowi sprawne wyszukiwanie potrzebnych pojęć. Zamieszczono również wyjątki z dotychczas przeprowadzanych testów gimnazjalnych (w części humanistycznej), zawierający wiadomości z zakresu sztuki.