Borges i przyjaciele okresu modernizmu i surrealizmu

Labirynty Nowa antologia

Jorge Luis Borges

Osoby i twórczości Jorge Luisa Borgesa (1899-1986) wielkiego argentyńskiego pisarza, jednego z najlepiej znanych w Polsce przedstawicieli boomu latynoamerykańskiego, Czytelnikowi przedstawiać nie trzeba. Wywierając olbrzymi wpływ na kształt całej literatury światowej Borges pozostawał jednocześnie wierny swemu wewnętrznemu przekonaniu o „inności” znaczeń, wobec których człowiek czuje się bezradny. Labirynty. Nowa antologia to wędrówka po świecie Borgesa, w którym przenikają się wzajemnie sacrum i profanum, rzeczywiste i nierzeczywiste, proste i najbardziej złożone w labiryncie codziennego życia, emocji, poznawania i zamyślenia. To nowa próba odczytania świata, który, aczkolwiek dobrze nam znany, pozostaje tajemniczy i nieodgadniony.


Błękitny/azul. Poezja latynoamerykańskiego modernizmu

Modernizm literacki języka hiszpańskiego był syntezą poetyk parnasizmu i symbolizmu. Z parnasizmu pochodzi koncepcja poezji rozumianej jako „marmurowy blok”, czego wyrazem była formalna doskonałość, czy bardziej dążenie do doskonałości, egzotyczna tematyka utworów poetyckich oraz akcentowanie wartości zmysłowych jako tych, które mają wyznaczyć granice poznania i rozumienia rzeczywistości. Z poetyki symbolizmu pochodzi natomiast koncepcja mówiąca, iż sztuka powinna sama z siebie (i przez siebie) sugerować odbiorcy (czytelnikowi), poprzez określone symbole oraz ich układ w utworze, jakie wartości treściowe są przekazywane oraz jakiej sfery uczuć one dotyczą oraz poszukiwanie rytmicznych „efektów” w swoistej melodycznej zmienności, dzięki której struktura wiersza ulega zmianie stając się wolną kompozycją.


Czerwony Rojo Poezja latynoamerykańskiego surrealizmu

W Ameryce Łacińskiej do roku 1924 prym wiódł modernizm i nieśmiało pojawiały się pierwsze estetyki awangardy literackiej, przede wszystkim symbolizm i kreacjonizm. Z Francji do Nowego Świata dotarł La Révolution Surréaliste, a w ślad za nim sam André Breton czy Antonin Artaud . I co dla Ameryki Łacińskiej bardzo szybko do Europy zaczął napływać surrealizm jakby zmieniony, obdarzony nowymi cechami, akcentujący latynoamerykański sposób myślenia. Począwszy od wielkich przedstawicieli literatur latynoamerykańskich jak Julio Cortázar, Octavio Paz, Alejo Carpentier po Pabla Nerudę, Wilfreda Lama, Vicente Huidobro, Angela Cruchagę, Rosamela del Valle, Braulia Arenasa, Gonzala Rojasa, Teófila Cida, Jorge Cáceresa, Enrique Gómeza Correa, Humberta Díaz Casanuevę, Carlosa Latorre, Julia Llinása, Francisca Madariagę, Olgę Orozco, Césara Moro, Alda Pellegriniego, Emilia Westphalena, Oliveria Girondo, Pabla de Rokhę, Enrique Moline i Alejandrę Pizarnik, wszyscy oni oddali hołd Europie i dali jej w darze latynoamerykańską wersję surrealizmu.