Polsko-niemiecka historia po 1945 roku była pełna dramatów, wyzwań, nadziei oraz gestów dobrej woli. Wzajemne relacje odbudowywano na wojennych zgliszczach, w całkowicie nowych warunkach geopolitycznych. Stosunki z Niemiecką Republiką Demokratyczną były w rzeczywistości dalekie od postulowanego socjalistycznego braterstwa, a przesuniętą na zachód granicę Republika Federalna Niemiec uznała dopiero 25 lat po zakończeniu wojny. Wypędzenie ludności cywilnej z ziem "odzyskanych", historyczna wina, agresywna propaganda oraz ekonomiczne asymetrie do dziś pozostają źródłem rozmaitych resentymentów. Z tego powodu ważna jest pamięć o żmudnie budowanym dialogu oraz osobach i instytucjach pracujących na rzecz zbliżenia i pojednania.

Pierwsza część książki przybliża czytelnikowi mniej i bardziej znane fakty historyczne. Polsko-wschodnioniemieckie kontakty zostały ujęte w ramy socjalistycznego internacjonalizmu, a relacje z RFN opisano w rozdziałach odzwierciedlających najważniejsze cezury polityczno-kulturalne.

Druga część została poświęcona funkcji transferu kultury i literatury, który nierzadko przejmował funkcję dyplomacji, posthumanistycznym aspektom wspólnej historii oraz polityce pamięci. Dziejowa panorama niełatwych relacji jest przyczynkiem do przyszłego europejskiego partnerstwa.