Publikacja składa się z dziesięciu studiów i artykułów przygotowanych przez najwybitniejszych specjalistów w kraju z zakresu dziewiętnastowiecznych zagadnień dotyczącej historii politycznej i społecznej w Polsce . Poruszają tematy międzynarodowego znaczenia sprawy polskiej w drugiej połowie XIX stulecia, genezy powstania styczniowego, popowstaniowej irredenty, postaw społeczeństwa polskiego pomiędzy powstaniem styczniowym i ożywieniem społeczno-politycznym na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku oraz popowstaniowe reminiscencje z okresu II Rzeczypospolitej i PRL.