Herbarium krytyczne Recenzje i szkice o literaturze i kulturze

Herbarium krytyczne to zbiór 64 szkiców i recenzji ogłaszanych w ciągu ostatniego półwiecza na łamach najważniejszych krajowych pism literackich. Autorka omawia tu polską prozę i literaturę dokumentu osobistego, czyta na nowo dzieła kanoniczne, interesuje się przemianami współczesnej kultury. Wśród bohaterów tekstów Teresy Walas znajdują się zarówno Czesław Miłosz i Jerzy Andrzejewski, jak też Anna Bojarska i Antoni Lange, Karol Irzykowski i Jacek Dukaj.

Zarówno książki, które recenzowałam, jak i towarzyszące im omówienia były częścią i wytworem konkretnych, złożonych sytuacji literackich, żyły w pełni włączone do ich krwiobiegu. Odcięte od niego, trwają w odmiennym trybie egzystencji: wychodzą spod władzy własnego czasu teraźniejszego, ale tracą część swoich pierwotnych właściwości. Stąd pokrewieństwo tego zbioru z zielnikiem, które to słowo, powleczone warstwą dystansującego werniksu kultury, przekształciło się w „herbarium”.
(Od autorki)

Mamy do czynienia ze zbiorem tekstów, które wypada uznać za najcelniejsze, najbardziej charakterystyczne, najlepiej wprowadzające czytelnika w metodę i styl krytyki literackiej Teresy Walas, z kolekcją pozwalającą się zorientować w skłonnościach autorki, w jej sympatiach, przekonaniach ideowo-artystycznych… Herbarium krytyczne w żadnym razie nie jest zbiorem „zabytków krytycznoliterackich”. Poświadcza raczej naprawdę unikatowy fenomen ciągłości, bo też ostatecznie tak w roku 1970, jak i w roku 2020 Teresa Walas po prostu czyta i komentuje książki.
(dr. hab. Dariusz Nowacki, prof. UŚ)

Teresa Walas – literaturoznawczyni, badaczka i historyczka literatury, krytyk literacki, profesor nauk humanistycznych, całe życie zawodowe związana z polonistyką w Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracowała w Katedrze Teorii Literatury, następnie w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych. Założycielka kwartalnika „Wielogłos”, a także współzałożycielka i redaktorka „Dekady Literackiej” (późniejszej „Nowej Dekady Krakowskiej”). Wchodzi w skład zarządu Fundacji Wisławy Szymborskiej. Opublikowała monografie: Ku otchłani. Dekadentyzm w literaturze polskiej 1890–1905 (1986); Czy jest możliwa inna historia literatury? (1993); Zrozumieć swój czas. Kultura polska po komunizmie (2003). Przygotowała do druku m.in. Wybór poezji Zenona Przesmyckiego (Miriama). Członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i PEN Clubu.