Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie wiedzy na temat zadań instytucji wsparcia dziecka i rodziny przede wszystkim na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa, ponieważ perspektywa pedagogiczna ich funkcjonowania jest osadzona w realiach wyznaczonych przez ustawodawcę. Zawarte w aktach prawnych wiadomości dotyczące poszczególnych instytucji mają przy tym charakter elementarny, natomiast ich znajomość wśród pedagogów nie wydaje się powszechna. Dlatego też do przygotowania niniejszej pracy posłużyły źródła prawa oraz możliwie szeroki zakres ogólnych publikacji pedagogicznych, w których opisano poszczególne instytucje wsparcia dziecka i rodziny. Niezwykle przydatne okazały się encyklopedie i słowniki oraz opracowania podręcznikowe na temat subdyscyplin pedagogicznych. Cennym źródłem wiedzy były także prace poświęcone poszczególnym instytucjom. Z uwagi na to, że książka przedstawia zagadnienia podstawowe dotyczące tytułowej problematyki, nie sięgnięto do opracowań szczegółowych na temat poszczególnych podmiotów wsparcia dziecka i rodziny.

W pracy zamieszczono przypisy, które wskazują na opracowania istotne dla opisanego zagadnienia i są wskazówką dla osób, które pragnęłyby zgłębiać wiedzę dotyczącą instytucji wsparcia dziecka i rodziny, fragmenty zaś, w których nie wskazano źródła, pochodzą z aktów prawnych. Zastosowano przy tym możliwie pełne opisy wykorzystanych pozycji, zwłaszcza opracowań encyklopedycznych i słownikowych, w przypadku których wskazano nie tylko publikacje, lecz także poszczególne hasła i ich autorów. Znalazło to również odzwierciedlenie w bibliografii, w której w ten sposób uporządkowano poszczególne pozycje, a oprócz nich umieszczono także omówione w tekście akty prawne, ze wskazaniem miejsc ich promulgacji, oraz strony internetowe.

Opracowanie wydaje się nowatorskie, ponieważ w dotychczasowym piśmiennictwie pedagogicznym nie ma publikacji kompleksowo charakteryzującej podmioty wspierające dzieci i rodziny, a ponadto niektóre z tych instytucji funkcjonują od niedawna i nie doczekały się jeszcze naukowego zainteresowania. Wiele instytucji zmieniło swoje dotychczasowe nazwy, co uwzględniono w pracy, a co też ma walor poznawczy. Publikacja systematyzuje przy tym wiedzę z zakresu rożnych subdyscyplin pedagogiki, zwłaszcza społecznej, opiekuńczo-wychowawczej specjalnej i resocjalizacyjnej, co czyni ją pożyteczną dla szerokiego grona pedagogów i innych specjalistów zajmujących się problematyką dziecka i rodziny.

Można wyrazić nadzieję, że niniejsze opracowanie spełni oczekiwania Czytelników, którzy w celu poszerzenia pedagogicznej perspektywy zechcą się zapoznać z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi instytucji wspierających dzieci i rodziny. Być może książka okaże się też przydatna do pogłębionych analiz funkcjonowania poszczególnych instytucji albo wręcz do nich zainspiruje.

Istnienie i działalność tychże instytucji stanowią bowiem o praktycznym wymiarze pedagogiki.


dr Beata Krajewska