Jasło i okolice. Przewodnik

W 2 poł. XIX w. w Jaśle rozwinął się przemysł naftowy, sprawiając, iż miasto to przed II wojną światową było jednym z najważniejszych ośrodków miejsko-przemysłowych Podkarpacia. Wojna obróciła 97% miasta w ruinę. Z zabytków odbudowano kościół parafialny z XV w., kilka starych kamieniczek. W dzielnicy Gorajowice dawny pałac Sroczyńskich z 1858 r. Tuż za Jasłem, nad Ropą leży Trzcinica. Przy drodze drewniany kościół z XVI w. (możliwe, że z końca XV w.). Na wzgórzu, na wschodnim krańcu wsi odkryto najstarsze w Polsce pozostałości silnie ufortyfikowanej osady obronnej z początków epoki brązu ? znalezione tu zabytki świadczą o wpływach kultur rozwijających się w tym czasie w basenie Morza Śródziemnego (m.in. starożytnej Troi). Po długim okresie niezasiedlenia, ok. 780-790 r. n. e. przybyli na to miejsce Słowianie (plemię Wiślan), którzy wznieśli potężne grodzisko, zajmujące przestrzeń trzech hektarów, o dobrze zachowanych do chwili obecnej wałach, osiągających miejscami 10 m wysokości. Konstrukcje te jeszcze dziś mogą szokować swoim monumentalizmem, poziomem konstrukcji i wkładem myśli inżynieryjnej. W Trzcinicy planowane jest utworzenie dużego skansenu archeologicznego, który w zamierzeniach ma stać się „Karpackim Biskupinem”. Między Krosnem a Jasłem leży Jedlicze ? miasto położone nad Jasiołką, jako wieś wymieniane już w 1410 r. Zabytkowy kościół parafialny z 1925 r. w stylu neogotyckim projektował Jan Sas-Zubrzycki, jest tu także zespół pałacowo-parkowy Stawiarskich, mieszczący obecnie Liceum Ogólnokształcące. W parku okazy starych dębów. Na cmentarzu groby córek Marii Konopnickiej ? Laury i Zofii. Pisarka związana była z pobliskim Żarnowcem, gdzie stoi zabytkowy dworek z końca XVIII w., w którym mieszkała w latach 1903-1910. Dworek ? dar narodu polskiego dla wielkiej poetki, od 1960 r. jest siedzibą Muzeum Marii Konopnickiej.