Rozmowa o przeszłości i teraźniejszości – zwłaszcza o tym, co tłumione, wyparte – oczyszcza i może pomóc wyzwolić się z kompleksów. Na pewno zaś dodaje odwagi, by się z nimi skonfrontować. Z kompleksem narodowym Słowaków Rudolf Chmel konfrontuje się nieustannie – jako błyskotliwy publicysta i ironista, któremu nie brak przy tym akademickiej precyzji.
Znajomość historii, według Chmela, to warunek zrozumienia współczesnych zachowań politycznych. Równie ważna okazuje się wiedza o słowackiej literaturze, w obrębie której toczyły się najważniejsze narodowe debaty. Chmel snuje więc wielowątkową opowieść o kraju, który zmaga się z brzemieniem historii i własnymi ograniczeniami; omawia kluczowe zagadnienia słowackiej narracji tożsamościowej i wydobywa ich niejednoznaczny charakter.
Eseistyka Rudolfa Chmela to ważny i odważny głos w dyskusji o tożsamości narodowej w Europie Środkowej, nie tylko słowackiej.