Inspektorzy kontroli ZUS sprawdzają, czy płatnik składek prawidłowo nalicza wysokość należnych składek, w zależności od rodzaju ubezpieczenia i tytułu do ubezpieczeń oraz czy prawidłowo wypłaca świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Płatnik składek powinien odpowiednio przygotować się do takiej kontroli, czyli przede wszystkim pamiętać o terminie oraz o dokumentach, które będzie weryfikować inspektor. Mogą to być listy płac, księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów, listy wypłat wynagrodzeń, karty wynagrodzeń, umowy, na podstawie których świadczona jest praca w ramach stosunku pracy, umowy zlecenia czy też regulaminy wynagradzania, regulaminy przyznawania świadczeń socjalnych oraz dokumenty podatkowe.