O jaką wojnę walczyliśmy? Teksty z lat 1984-2013

Książka nie skupia się na zasługach bojowych 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka, jak wiele innych, tylko pokazuje jak wyglądało wojenne życie jej żołnierzy, najczęściej szeregowców. Zebrane relacje charakteryzuje duży autentyzm, nie tylko w sferze językowej – niektóre opisy dotyczące wojennych doświadczeń są bardzo brutalne. Dzięki książce czytelnik będzie miał m.in. okazję poznać jak wyglądało życie codzienne w Maczkowie (Haren) – enklawie wolnej Polski, która w latach 1945-1948 istniała na terenie tzw. Emslandu w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec.

Jerzy Kochanowski (ur. 1960 r.), profesor w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2000–2005 pracował w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie, w 2007 r. był profesorem gościnnym uniwersytetu w Moguncji, 2011–2012 stypendysta Imre-Kertész-Kolleg w Jenie. Redaktor naczelny „Przeglądu Historycznego”. Autor, współautor i redaktor m.in. W polskiej niewoli. Niemieccy jeńcy wojenni w Polsce 1945-1950 (2001, wydanie niemieckie 2004); Die „Volksdeutschen” in Polen, Frankreich, Ungarn und der Tschechoslowakei. Mythos und Realität (2006); People on the Move. Forced Population Movements in Europe in the Second World War and its Aftermath (2008); Zanim powstała NRD. Polska wobec radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec 1945–1949 (2008); Polska-Niemcy. Wojna i pamięć (2009; również wersja niemiecka); Tylnymi drzwiami. „Czarny rynek” w Polsce 1944–1989 (2010).

Zasadniczo chodzi o uzmysłowienie czytelnikowi, że kombatanci stanowią – także w wypadku polskim – jedynie skromną część uczestników wojny, że „na tyłach” lub pod okupacją dzieją się rzeczy co najmniej równie ważne, a pamięć o procesach dotyczących milionów ludzi rządzi się własnymi prawami, które z realiami historycznymi często niewiele mają wspólnego. Autor nie ucieka przy tym w abstrakcyjne dywagacje wokół modnych dziś ‘memory studies’, lecz egzemplifikuje swoje argumenty bogatym materiałem źródłowym, sięgającym od klasycznych archiwaliów przez tzw. ego-dokumenty po literaturę piękną, architekturę i kształtowanie przestrzeni publicznej.

prof. dr hab. Włodzimierz Borodziej
Wydawca: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i Replika