Celem serii naukowej „Filozofia i Pedagogika” jest przede wszystkim ukazanie wkładu wniesionego przez rożne osoby do historii myśli edukacyjnej. Nie chodzi tutaj jedynie o filozofów, chociaż ci ostatni będą z pewnością stanowili większość, ale raczej o to, aby uwydatnić – przez twórczość tych osób – znaczenie rozważań filozoficznych dla myślenia o edukacji. Zadaniem autorów tekstów składających się na kolejne tomy serii jest więc odkrycie i rzetelna analiza tych elementów twórczości wybranych myślicieli, które w szczególny sposób pokazują wzajemne przenikanie się filozofii i pedagogiki.

Rozważania zawarte w każdym tomie serii „Filozofia i Pedagogika” dotyczą myślicieli usytuowanych w konkretnej epoce. Nie jest jednak rzeczą konieczną, aby tomy ukazywały się zgodnie z historycznym porządkiem poszczególnych epok. Możliwa jest więc sytuacja, gdy po ukazaniu się na przykład tomu Wychowanie i kształcenie w filozofii człowieka renesansu pojawi się tom Pozytywistyczne dociekania i programy oświatowe. Dopuszcza się także możliwość ukazywania się jednocześnie dwóch lub większej liczby tomów.

Przygotowany do druku tom pierwszy poświęcony jest starożytnej paidei – idei, która pozostawiła znaczący ślad w europejskiej myśli pedagogicznej i do której przez wieki nawiązywały założenia wychowawczo-edukacyjne. Układ tomu ma charakter chronologiczno-tematyczny i obejmuje zarówno czasy starożytnej Hellady, jak i okres hellenistyczny, wnoszący do kultury europejskiej nowe wartości.

Tom ten prezentuje również przeobrażenia, rozwój, a także wielowiekową trwałość niektórych założeń wychowawczych.