Monografia stanowi autorską próbę podporządkowania rzeczywistości społeczno-kulturowej pedagogice, nieco inaczej rozumianej, niż to ma miejsce w jej potocznym i naukowym odniesieniu. Tak pojęta Pedagogika (pisana z wielkiej litery) jest konceptem filozoficznym, antropologicznym i kulturowym, który na sposób edukacyjny, a więc i kształtujący, decyduje o przemianach, jakie dokonują się w świecie rzeczywistym, określanym jako paideutyczny. Istotnym elementem tak pojętej „światowości” jest człowiek, który w takiej sytuacji jako homo paedagogicus jest stwarzany na sposób pedagogiczny i Pedagogiczny, ale „elementem” aktywnym, samotworzącym się, współprzyczyniającym się do „dziania się dziejów” i samokreacji. Relacyjny związek stawania się istotą ludzką a rzeczywistością paideutyczną polega na tym, że dopełnia się on w kształtowaniu ludzkiej osobowości i ujawnianiu podmiotowości, które składają się na uniwersalne rozumienie pedagogiki jako nauki o „prowadzeniu”, której zadaniem powinno być wszechstronne badanie procesów zachodzących w jednostce ludzkiej pod wpływem czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych, z uwzględnieniem kontekstów historycznych. W tym celu podjęto próbę opracowania podstaw pod pedagogikę wiedzy, dokonano zarysu badania tak swoiście pojętej rzeczywistości poprzez metodę określaną jako fenomenoagologia oraz dokonano pewnych przewartościowań w podejściu do pedagogiki ogólnej, jako tej subdyscypliny, która ma badać podstawy myślenia i działania pedagogicznego.