Piaskowa góra

Początek lat 70. poprzedniego wieku. Jadzia Maślak przyjeżdża do Wałbrzycha z wioski pod Skierniewicami i prosto z oblodzonych schodów dworca wpada w ramiona nadgórnika Stefana Chmury, syna przesiedleńców ze Wschodu. Od tej chwili jej życie toczy się na tle wałbrzyskiego krajobrazu. Dziewczyna idzie ze Stefanem do ołtarza ubrana w suknię z poniemieckiej firany. Wprowadza się do bloku na Piaskowej Górze, gdzie zawsze wieje wiatr. W końcu rodzi bliźniaczki: jedną martwą, drugą żywą, Dominikę - niepodobną do nikogo z rodziny.
Historie opowiadane przez Bator zaczynają się i kończą w różnych czasach i miejscach, lecz wszystkie zbiegają się na Babelu, jak miejscowi nazywają największy dom na Piaskowej Górze. Babcie Halina i Zofia, matka Jadzia i córka Dominika, cztery kobiety, a między nimi kolejni mężczyźni. Grzeszne romanse, nieoczywiste pokrewieństwa i pęknięte tożsamości. Historia kilkudziesięciu lat. Powieść Bator imponuje celnością obserwacji i epickim rozmachem. Widok na Polskę z Piaskowej Góry to spojrzenie w samo sedno tego, kim jesteśmy.
Jadzia toczy się i kula. Dominika jest lekka i krucha. Gdyby Jadzia ją przysiadła, kostki córki chrupnęłyby jak wafelek do lodów. Jednak Dominika nadrabia szybkością, robi uniki. Podskakuje i wygina się jak zając z radzieckiej kreskówki. Każde zbliżenie Dominiki i Jadzi grozi kolizją, niebezpieczeństwo wzrasta proporcjonalnie do odległości, z jakiej na siebie wpadają. Jadzia jest zawsze w tym samym miejscu, to Dominika odlatuje lub nadlatuje lotem koszącym. Ląduje awaryjnie na Piaskowej Górze, aż iskry się sypią, zanim wyhamuje, i już po chwili wzbija się do lotu w obłoku kurzu.
fragment
Piaskowa Góra to jedna z najlepszych książek, jakie ostatnio czytałem.
W głowie ciągle mam rytm, brzmienie i smak narracji, jaką uwodzi Bator w swojej książce. Słowa bowiem w jej powieści płyną niczym wodospad, który podziwiamy na zdjęciu o doskonałej rozdzielczości.
Marcin Wilk, Czas Kultury
To proza wyrazista i szalenie autentyczna. Moim zdaniem - bezapelacyjnie najlepsza powieść ostatnich lat. Jeśli jeszcze nie czytaliście to jest pora, żeby jak najszybciej nadrobić zaległości lekturowe.
Damian Gajda,
Z recenzji poprzednich książek:
Relacja Bator nie rości sobie pretensji do obiektywizmu, nie daje naukowej syntezy, jej autorka nie chce odgrywać roli znawcy. A jednak smakowite, pisane kobiecymi (czytaj: dostrzegającymi więcej) zmysłami obserwacje, zebrane w bogate kompendium osiągają rangę współczesnych antropologicznych odkryć.
Mateusz Flak, Tygodnik Powszechny
Kobieta jest książką ważną, interesującą i niepokojącą.
Ewa Domańska, Teksty Drugie
Joanna Bator (ur. 1968) jest autorką prac naukowych, esejów, powieści i opowiadań. Wykłada w Polsko-Japońskiej Wyższej Szkole Technik Komputerowych na Wydziale Kultury Japonii. Publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej", „Twórczości", „Czasie Kultury", „Tygodniku Powszechnym", „Kulturze i Społeczeństwie". W 2009 roku wydała w W.A.B. znakomicie przyjętą Piaskową Górę (nominowaną do Nagrody NIKE oraz nagrodzoną w konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek), a rok później jej kontynuację, Chmurdalię. Obecnie autorka pracuje nad kolejną powieścią. Za książkę Japoński wachlarz otrzymała Nagrodę im. Beaty Pawlak.