Pieter Bruegel. Mistrz ironii i groteski

W XVI-wiecznej Antwerpii Pietera Bruegla Starszego nazywano drugim Boschem, ponieważ – podobnie jak jego sławny poprzednik – był niezrównanym mistrzem satyry i fantastyki. Pojawiające się w jego obrazach iście piekielne krajobrazy, demony czy latające ryby świadczą o inspirowaniu się twórczością mistrza. Bruegel jest jednak najbardziej znany ze scen chłopskich, często humorystycznych i pełnych anegdot, oraz z pejzaży, które w przejmujący sposób przywołują naturę i zmieniające się pory roku. Jego sztuka wydaje się utrwalać świat w miniaturze. Jest odbiciem wnikliwych obserwacji artysty, jego wiedzy na temat ludzkiej natury i moralności. Z pozoru zabawne i frywolne dzieła kryją tajemnicę, do której nie ma prostego klucza. Widz zostaje wciągnięty w labirynt ludzkich słabości, zmuszony do konfrontacji ze skomplikowanymi pytaniami egzystencjalnymi. Odpowiedzi nie nadchodzą łatwo – zamiast nich pozostaje niepewność oraz zachwyt nad pełnymi niewyczerpanej inwencji obrazami, które wciąż wymykają się ostatecznej interpretacji.

Sławomir Cendrowski jest doktorem nauk humanistycznych, specjalistą w zakresie historii sztuki i kultury, wykładowcą uniwersyteckim, redaktorem monografii i katalogów wystaw muzealnych. Zajmuje się także sztuką regionalną. Opublikował wiele artykułów z dziedziny malarstwa nowożytnego oraz mecenatu artystycznego. Jest też autorem albumów popularnonaukowych z dziedziny malarstwa.