Prowizorka w mózgu O niedoskonałościach ludzkiego umysłu

W jaki sposób przypadki ewolucyjne ukształtowały nasz dziwaczny, niedoskonały umysł – i co możemy na to poradzić?
Czy rzeczywiście jesteśmy „wielcy przez rozum”? Doskonali, stworzeni na obraz i podobieństwo Boga? Nic podobnego – twierdzi psycholog z Uniwersytetu Nowojorskiego, Gary Marcus. W swojej klarownej, niezwykle odkrywczej książce Marcus dowodzi, że ludzki umysł nie jest elegancko zaprojektowanym organem, lecz byle jaką prowizorką (kluge) – urządzeniem skleconym naprędce z tego, co akurat było pod ręką.
Autor odkrywa przed nami zupełnie nowe podejście do ludzkiego umysłu – twierdzi, że ma on więcej wspólnego z samoprzylepną taśmą naprawczo-montażową niż z superkomputerem – podejście, które rzuca nowe światło na niektóre spośród najbardziej zagadkowych aspektów natury ludzkiej. Oprowadzając nas po najważniejszych obszarach ludzkiego doświadczenia – pamięci, przekonaniach, podejmowaniu decyzji, języku i szczęściu – Marcus ujawnia niezliczone usterki i niedociągnięcia umysłu. Zastanawia się, dlaczego ludzie w wielu wypadkach głosują wbrew swoim interesom, dlaczego szczęścia nie można kupić za pieniądze, dlaczego przywódcy często z uporem trwają przy swoich błędnych decyzjach, a także dlaczego zdanie w rodzaju „People people left left” [Ludzie, których opuścili ludzie, opuścili (pomieszczenie)] wprawia nas w zakłopotanie, chociaż składa się z zaledwie czterech słów. Marcus przedstawia również zdumiewająco skuteczne sposoby, w jakie możemy przechytrzyć swój wewnętrzny bałagan z korzyścią dla nas samych i dla całego społeczeństwa. Na stronach swojej książki pokazuje, że tylko ewolucja – chaotyczna i nieukierunkowana – mogła stworzyć ludzki umysł, dając wspaniałe świadectwo potęgi niedoskonałości.

---