Przekrój 1/2020

Prosimy o ciszę! Oto nowy, zimowy „Przekrój”.

Na okładce wieloryb Bohdana Butenki płynie poprzez zdjęcie Tomka Niewiadomskiego. A w środku, na dobry początek, nieznane polskim czytelnikom opowiadanie Olgi Tokarczuk. Tak – tej samej, która dostała Nobla!

Gdy już uczciliśmy Butenkę i noblistkę, czas podyskutować. Najpierw o edukacji. Udział biorą eksperci z Finlandii, Francji i Polski, a rozmawia z nimi Aleksandra Pezda. Dzieci zaś o zdanie pyta Ewa Pawlik.

Jest też druga dyskusja – o empatii. Wychwala ją słynny zoolog Frans de Waal (w wywiadzie z Agnieszką Fiedorowicz), a przestrzega przed nią równie słynny psycholog Paul Bloom (w wywiadzie z Tomaszem Stawiszyńskim). By lepiej zrozumieć kwestie współczucia i empatii, przyglądamy się postaci Jezusa z Nazaretu. Swoje zdanie na jego temat wypowiadają reprezentanci islamu, judaizmu, a także chrześcijańska historyczka, dwóch joginów oraz Sauron z Mordoru (ten ostatni w ramach żartu, oczywiście). Przedstawiamy także dziewięcioro bohaterów z różnych stron świata, którzy serdecznie ukochali bliźnich.

Z serca wędrujemy do mózgu. Zasady funkcjonowania tego organu nad organami prezentuje neuronaukowiec Paweł Boguszewski. Magdalena Salik doradza, jak swój mózg uspokoić. A psycholog Bartłomiej Dobroczyński opowiada, co robi, żeby myśleć mniej. Podobno pomaga odrobina hałasu… ale musi być to hałas odpowiedni. O hałasie nieodpowiednim, a wręcz szkodliwym pisze Paulina Wilk. A o huku i szumie opowiada Marcin Napiórkowski.

Hałasu już mamy dość, więc ruszamy na poszukiwanie ciszy. Pomaga nam Gordon Hempton – człowiek, który nagrywa ciszę na całym świecie i sam siebie nazywa ekologiem akustycznym. Piszemy też o ciszy w kulturach starożytnych i o dzieciach, które założyły sklep z ciszą. Wreszcie fotograf Tomek Niewiadomski ukazuje ciszę na zdjęciach, które zrobił na Antarktydzie.

Antarktydę, swoją mroźną miłość, wychwala też zoolog i polarnik Mikołaj Golachowski. Adam Vaughan opisuje agonię alpejskiego lodowca. Tomasz Sitarz tłumaczy, dlaczego płatki śniegu są sześciokątne i niepowtarzalne. Łukasz Lamża dowodzi, że wszystko jest śniegiem. A śnieżne i zimowe zabawy literackie proponuje poeta Marcin Orliński.

I nie są to jedyne wiersze w zimowym numerze. Jest Jan Twardowski, Grzegorz Uzdański, Rabindranath Tagore, Jacek Dehnel, Anthony de Mello oraz haiku różnych autorów. Z prozy zaś, oprócz Tokarczuk, mamy: wigilijną Sarah Hall i kryminalnego Ricarda Piglię.

Poza tym między innymi: Paulina Wilk o życiu w delcie Gangesu. Joanna Nikodemska o zabójczym bielidle. Paweł Kafarski o naśladowaniu przyrody. Zygmunt Borawski o idealnym sierocińcu. Łukasz Stępnik o budynkach budzących emocje. Morgan Freeman o Bogu (w rozmowie z Arturem Zaborskim). Anna Arno o najromantyczniejszym z obrazów. Zbigniew Libera o Teofilu Ociepce. Kacha Kowalczyk o rodzimej fotografii. Tomasz Wichrowski o fotografii prosto z Paryża. Wojtek Antonów o hokeiście-rabusiu. Sebastian Frąckiewicz o nieodżałowanym i niezrównanym Bohdanie Butence.

Czytelnicy dowiedzą się także, jak to jest być delfinem, wroną lub rośliną? Jak uszyć najpiękniejszą kufajkę świata? Co Marta Dymek ugotuje na wigilię? Co chodzi po głowie Danielowi de Latour? Co tym razem wyrysował Marek Raczkowski, co przygotował Tomasz Wiśniewski, a co trefnisie spod szyldu Wszystko Będzie Dobrze? I czy krzyżówka tym razem będzie choć trochę łatwiejsza? (Nie będzie).