Przełom antypozytywistyczny w polskiej socjologii Analiza teoretyczna kręgu myślowego Stefana Nowaka

Jakub Motrenko pokazuje, na czym może polegać metanaukowa zmiana w naukach społecznych. Opisuje, jak rodzi się, rozwija, broni, a w końcu obumiera paradygmat i jak w łonie obumierającego paradygmatu rodzi się nowy program badawczy. Przedstawia historię kręgu myślowego Stefana Nowaka, jego uczniów i współpracowników, którzy dokonali rewolucji teoretycznej w polskiej socjologii w latach 70. i 80. XX w. – odrzucili ankietowy model socjologii i stworzyli nowy styl myślowy. Przełom antypozytywistyczny był wynikiem kryzysu epistemologicznego socjologii scjentystycznej, adaptacji nowych nurtów myślowych pochodzących z Zachodu i doświadczenia ruchu społecznego Solidarność. Młodzi badacze zidentyfikowali kryzys, odkryli jego przyczyny, sformułowali nowy program badawczy i napisali na nowo historię tradycji, w której byli zanurzeni.



Książka jest istotnym przyczynkiem do historii polskiej socjologii, przykładem solidnej socjologii nauki. Łączy walory historii nauki z analiza? teoretyczna?, wystrzegaja?c sie? łatwych redukcjonizmów i prostych wyjas´nien´. Pozwala postawić wiele waz˙nych pytan´ teoretycznych i empirycznych (…), ale stanowi też wkład do debaty mie?dzy róz˙nymi doktrynami w filozofii nauki. (…) W swojej pracy Jakub Motrenko piele?gnuje najlepsze tradycje warszawskiej socjologii.

dr hab. Michał Kaczmarczyk, prof. ucz.



Książka zaświadcza o talencie analitycznym autora, dokumentuje jego erudycję, znajomość rzeczy oraz wysoką kulturę teoretyczną i metodologiczną. (…) Ukazuje frapującą historię intelektualną Zakładu Metodologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. (…) Od strony „substancjalnej” jest to jedna z ważniejszych kart polskiej socjologii, z istotnym odniesieniem do socjologicznego mainstreamu, debat wokół teorii i metodologii.

prof. dr hab. Aleksander Manterys