Spotkanie z Ablem to najnowszy tom z serii Dzieł Mieczysława Porębskiego. Otwierają go teksty pochodzące z lat 80. i 90., kończą rozmowy z początku XXI wieku. To sugestywne portrety artystów, głębokie analizy wystaw, komentarze przemian społeczno-kulturowych. Ułożone chronologicznie eseje dotyczą konkretnych osób i wydarzeń, ale przenika je ponadczasowa refleksja na temat historii, bez której sztuka w pełni istnieć nie może.
Zacznijmy więc od Abla. W przeciwieństwie do Kaina Pismo mówi nam o nim niewiele (…) Był wolnym pasterzem, który nie chciał dzielić trudów osiadłych rolnika, odszedł ze swoim stadkiem, kóz, może owiec, kobietami. Samotny? Niekoniecznie. Potem jednak wracał, czegoś tam może i żądał, w czymś przeszkadzał, czymś niepokoił, nie wiadomo, czemu jego krwawa ofiara miała być lepsza od ofiary z płodów ziemi. Krótko mówiąc, był inny.
– Gdzie jest Abel? Jak to gdzie? Tutaj. Między nami. Obecny. Nawet wtedy i zwłaszcza wtedy, kiedy go nie ma. Spotkać go nie tak znowu trudno.
Mieczysław Porębski, fragmenty eseju Spotkanie z Ablem, 1995
Mieczysław Porębski (ur. w 1921 r. w Gnieźnie) – jedna z najwybitniejszych postaci polskiego humanizmu. W 1938 r. rozpoczął studia z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, w czasie okupacji uczęszczał do Kunstgewerbeschule – Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Krakowie. W latach 1950-69 wykładał w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, od 1970 r. był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1990 r. jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W Krakowie związał się ze środowiskiem awangardowym, należał do legendarnej Grupy Krakowskiej i współpracował z podziemnym teatrem Tadeusza Kantora.