Fascynujące wydarzenia historyczne, rola przypadku i niezwykłych postaci w przebiegu zdarzeń, niespodziewane zwroty historii oraz głębsze, mało znane przyczyny lawinowych skutków ludzkich decyzji – oto treść szkiców Andrzeja Wielowieyskiego o tajemnicach i niespodziankach historii. Można do nich zastosować znane powiedzenie Pawła Jasienicy „umysł i serce – skreślcie te dwa czynniki, a dzieje narodów staną się niezrozumiałe.”