Złota jesień polskiego średniowiecza

Henryk Samsonowicz (ur. 1930) – historyk, wybitny mediewista i polihistor, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (1980-1982 rektor); członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności; doktor honoris causa ośmiu polskich i zagranicznych uniwersytetów. Zajmuje się historią średniowiecza Polski i Europy. W swoim dorobku naukowym ma około tysiąca publikacji, w tym ponad 20 książek, kilkaset studiów, rozpraw, artykułów oraz recenzji. Jest jednym z najpoczytniejszych współczesnych historyków polskich. W 2010 r. odznaczony został Orderem Orła Białego.
W Polsce epoka ta [zmierzch średniowiecza] rozpoczęła się zapewne w dobie panowania Kazimierza Wielkiego, zakończyła się zaś za Zygmunta Starego, kiedy Polska przybrała już kształt nowożytny. W ciągu blisko dwustu lat dokonały się przemiany, których skutki sięgają niemal współczesności. Dlatego, parafrazując tytuł dzieła Huizingi, nazwałem moją książę Złotą jesienią polskiego średniowiecza.
Pragnąłbym, aby zawarta w tytule złota jesień – tak piękna w naszym kraju – przywodziła na myśl różnorodność barw, obfitość zbiorów, by kojarzyła się też z początkiem roku szkolnego, a więc z nowymi perspektywami i nowymi formami pracy. Schyłek średniowiecza wydaje mi się dla Polski szczególnie korzystny, toteż chciałbym ukazać polską specyfikę tamtych czasów w odróżnieniu od zarysowanych przez Huizingę tendencji rozwojowych na zachodzie Europy.
Ze wstępu Autora
Wydawnictwo Nauka i Innowacje