W książce Autor skupia się na problematyce miast w Średniowieczu. Dzieje miasta są tu pretekstem do ukazania środowiska kształtującego w przeszłości określoną zbiorowość społeczną i kulturową. Miasta narodziły się przed tysiącami lat. Ale miasta samorządowe, stanowiące wspólnotę ludzi decydujących w większym czy mniejszym stopniu o swych działaniach, utworzyły się w Średniowieczu. Miasta nazwane zjawiskami przyspieszającymi bieg historii. To przyspieszenie widoczne jest zwłaszcza w dziejach Europy, rozumianej nie tylko jako niewielki kontynent, lecz przede wszystkim jako obszar szczególnej cywilizacji, nazwanej cywilizacją miast.