Cywilnoprawny status wspólnoty mieszkaniowej

Problematyka charakteru prawnego wspólnoty mieszkaniowej była chętnie podejmowana w literaturze już od samego początku istnienia regulującej tą kwestię ustawy o własności lokali. Stworzono szereg koncepcji wyjaśniających strukturę i status tego tworu prawnego, poczynając od najbardziej skrajnych odmawiających jej przymiotu zdolności prawnej, poprzez kompromisowe uznające, iż posiada ona ograniczoną podmiotowość prawną, aż do poglądów przekonujących o tym, iż jest ona pełnoprawnym uczestnikiem obrotu jako jednostka organizacyjna posiadająca nieograniczoną zdolność prawną. Ewoluowało również stanowisko wyrażane w orzecznictwie sądowym, chociaż judykatura w miarę konsekwentnie od początku uznawała podmiotowość prawną wspólnoty.

Obowiązująca regulacja ustawowa dotycząca wspólnot mieszkaniowych jest bardzo lakoniczna i niespójna. Powoduje to ogromne trudności w rekonstrukcji norm prawnych, które tworzyłyby sensowną i logiczną całość. Nie zmienia to jednak faktu, iż wspólnoty mieszkaniowe istnieją i funkcjonują, co powoduje konieczność ustalenia na jakich zasad uczestniczą one w obrocie.

W monografii podjęto próbę rozstrzygnięcia, jaki status na gruncie prawa cywilnego posiada wspólnota mieszkaniowa, w szczególności czy przysługuje jej podmiotowość prawna. Prezentowana w monografii aprobata stanowiska, iż wspólnoty mieszkaniowe posiadają zdolność prawną, nie rozwiązuje jednak problemów interpretacyjnych związanych z funkcjonowaniem tych podmiotów. Z jednej strony ułatwia odtworzenie zasad, na podstawie których wspólnota wchodzi w relacje z osobami trzecimi, z drugiej strony zaś ujawnia ogromną lukę ustawową w zakresie struktury i wewnętrznych zasad funkcjonowania wspólnoty.