Filhellenizm a rodząca się nowoczesność

Książka dr Agaty Kubali stanowi obszerne studium dotyczące filhelleńskiego kolekcjonerstwa starożytności w pierwszej połowie XIX wieku. Gromadzenie w ramach kolekcji przedmiotów starożytnej proweniencji jest zjawiskiem obecnym od wieków w kulturze europejskiej, przeżywającym jednak w omawianym okresie niebywały rozkwit oraz skutkującym powstaniem nie tylko kolekcji prywatnych, lecz także muzeów publicznych oraz narodzin archeologii klasycznej jako dyscypliny naukowej. Punktem wyjścia dla przeprowadzonych
rozważań jest mało dotąd znana i zachowana w niewielkim stopniu kolekcja starożytności zgromadzona przez
wrocławskiego architekta, Eduarda Schauberta, w trakcie jego dwudziestoletniego pobytu w Grecji, której pierwotny skład jest jednak znany dzięki zachowanym spisom inwentarzowym, powstałym po przekazaniu zbioru do ówczesnego wrocławskiego Królewskiego Muzeum Sztuki i Starożytności.
Posługując się zbiorem Schauberta, opisanym i skomentowanym, „opowiadającym” historię swojego twórcy, i wyrażającym jego starannie wykreowaną przez siebie tożsamość, autorka kreśli ogólny obraz kolekcji zakładanych z filhelleńskich pobudek i omawia szczegółowo przyczyny i okoliczności ich powstawania oraz stosowane metody pozyskiwania artefaktów. Prezentowana książka stanowi trwały i ważny wkład w badania nad europejskim dziewiętnastowiecznym filhellenizmem oraz jednym z jego najistotniejszych i najtrwalszych
aspektów – zbieractwem antyków.