Inteligenckość zaprzeczona Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit

Książkę Piotra Kulasa zaliczyć należy do studiów sytuujących się w obszarze pogranicza łączącego socjologię historyczną, badania „świadomości społecznej” członków klas i warstw społecznych i analizę dyskursu. (…) Stwierdzam z satysfakcją, iż autor poszerza naszą wiedzę o kolejnym – tym razem już XXI-wiecznym – stadium przemian polskiej inteligencji (…), kontynuując w twórczy sposób trwającą w polskiej socjologii od dawna debatę nad tą kwestią.
Wypada pozytywnie ocenić zarówno analizę teoretyczną etosu i tożsamości, zawartą we wstępnej części pracy, jak i sposób posłużenia się tymi pojęciami przy opracowywaniu materiału empirycznego i prezentacji wyników. (…) Autor proponując wiele przydatnych z poznawczego punktu widzenia i ugruntowanych w materiale empirycznym typologii, wybrał korzystną drogę ich konstruowania. Skoncentrował się mianowicie na antynomiach i ambiwalencjach statusu inteligencji w społeczeństwie polskim tak współcześnie, jak i w przeszłości. Otworzyło to drogę do dostrzeżenia podstawowych dylematów w sferze indywidualnych tożsamościowych identyfikacji, a także w procesie ewoluowania inteligenckiego etosu.
Prof. dr hab. Zbigniew Bokszański


Przeczytałem dużą, poważną rozprawę, która świadczy zarówno o świetnej znajomości tematu, erudycji autora, jak i wszechstronności socjologicznej analizy. Mogę wręcz powiedzieć: powstała książka poważna i inspirująca. (…) Piotr Kulas świetnie buduje teoretyczne ramy swojej rozprawy (…). Bardzo jest to wszystko przekonujące i sugestywnie przedstawione. Podziwiam, jak autor analizuje wypowiedzi swoich respondentów należących do młodej inteligencji, odnosząc się do kwestii rzeczywiście dla nas fundamentalnych, a mianowicie wizji transformacji, tradycji inteligenckiej oraz usytuowania inteligencji wobec tak zwanej klasy średniej. O zaletach książki można długo. (...) Nie mam wątpliwości co do tego, że będzie szeroko dyskutowana i wejdzie do kanonu polskich socjologicznych rozważań o rodzimej inteligencji.
Prof. dr hab. Paweł Śpiewak


Piotr Kulas, socjolog, doktor, adiunkt w Uniwersytecie Warszawskim. Opublikował Turniej Garbusów. Problematyka tożsamości w twórczości Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza (Katowice 2009); Rozmowy o inteligencji (Warszawa 2016), obejmujące wywiady z wybitnymi polskimi intelektualistami i naukowcami. Współredaktor książek poświęconych społeczeństwu obywatelskiemu i demokracji. Wspólnie z prof. Pawłem Śpiewakiem autor koncepcji i redaktor numeru tematycznego „Kultury Współczesnej” zatytułowanego: Postinteligencja. Współczesne formy manifestacji inteligencji oraz inteligenckości. Publikował m.in. w „Kulturze i Społeczeństwie”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Przeglądzie Politycznym”, „Przeglądzie Filozoficznym. Seria Nowa”, „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”, „Opcjach”. Laureat konkursu FUGA (2013–2016) organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki. W 2010 roku otrzymał nagrodę indywidualną drugiego stopnia Ministra Nauki za wyróżnioną rozprawę doktorską.