Szkoła ponadgimnazjalna staje dziś przed pewną, wydawałoby się, „niewielką rewolucją” – zmianami w szkolnej części egzaminu maturalnego z języka polskiego. Rezygnując z tzw. prezentacji, zdecydowano o przeprowadzaniu egzaminu w tradycyjnej formie, tzn. losowaniu zagadnień i ich opracowywaniu ustnym i pisemnym w trakcie wewnątrzszkolnych procedur egzaminacyjnych. Wymagać będzie ten egzamin dużo więcej od uczniów, przede wszystkim dużo więcej wiedzy i umiejętności w kontakcie z językiem i literaturą ojczystą. Niezależnie od mojej prywatnej opinii, że taka forma podniesie poziom egzaminu z języka polskiego, muszę stwierdzić, że nauczyciele, kierując uczniami, a szczególnie uczniowie, mogą napotkać w przygotowywaniu się do egzaminu na spore trudności. Oto trzeba dobrze zorientować się w całości poznanego w trakcie edukacji materiału z historii, teorii literatury, kontekstów kulturowych oraz kultury współczesnej, a także interpretacji tekstów literackich oraz tekstów kultury. Przedstawiona książka trzech autorek podejmuje próbę pomocy tym wszystkim, którzy z trudnościami przygotowań będą się spotykać.
Trzy doświadczone (co nie oznacza zrutynizowane) polonistki, panie Katarzyna Dobrzelecka, Dorota Rychlewska i Aleksandra Górka-Kriesel, opracowały ciekawy poradnik dla przygotowujących się do egzaminu. Podzieliły go na trzy części. Część pierwsza omawia ustny poziom egzaminu. Część druga poświęcona została rozprawce analityczno – interpretacyjnej prozy i dramatu. Część trzecia wreszcie – interpretacji utworu poetyckiego. Przyglądając się logice opracowania poszczególnych części, zauważyć trzeba od razu wysokie kompetencje autorek, swobodnie poruszających się po rozmaitych poziomach wiedzy o literaturze i kulturze. Autorki
przywołują szerokie konteksty kulturowe motywów literackich, dobrze dobierają materiał egzemplifikacyjny
(szczególnie malarstwo), pamiętają o tym, jak ważne znaczenie współcześnie (szczególnie dla młodzieży) ma sztuka filmowa. Stawiają inteligentne pytania, nie za wąskie, aby kierować uwagę ucznia na ważne tropy interpretacyjne. Przypominają istotne pojęcia i terminy z zakresu teorii literatury, co jest ważne dla wytworzenia sobie przez ucznia obrazu mentalnego czytanego utworu. Wszak inaczej traktujemy świat powieści czy dramatu niż liryki. Wiedza teoretyczna jest więc niezbędna w procesie analizy i interpretacji utworu literackiego, a często
bywa przez uczniów „zapominana”. Pojęcia z tego zakresu są tu dobrze sfunkcjonalizowane, unika się zbędnego teoretyzowania, nastawia się ucznia na poprawne wykorzystywanie teorii, a nie samą jej znajomość. Pomimo podporządkowania wywodu stałemu schematowi pożądanej odpowiedzi, unikają autorki nadmiernej formalizacji swoich „instrukcji” lektury, kierowanych do uczniów. Wielu z nich na pewno wyniesie z pracy z tą książką mnóstwo informacji, a przy tym nauczy się dobrych strategii pracy z tekstem – tak tekstem literatury, jak i kultury. Także
nauczyciele mogą znaleźć tu sporo ciekawych pomysłów do wykorzystania, choć książka adresowana jest przede wszystkim do młodzieży maturalnej.
Podsumowując – książka jest na pewno pożyteczna, dobrze skonstruowana, kompetentnie opracowana. Z pewnością przyniesie sporo korzyści tym wszystkim, którzy zechcą z nią przygotowywać się do egzaminów. Mimo stałego schematu działań lekturowo-interpretacyjnych pozostawia sporo miejsca dla twórczej lektury tekstu. Z pełnym przekonaniem mogę rekomendować ją do druku.
Życząc uczniom powodzenia na maturze, polecam im tę pozycję. Warto korzystać z doświadczenia nauczycieli, którzy okazali się tu kompetentnymi przewodnikami uczniów.
Dr hab. Maria Jakitowicz
Informacja dotycząca wprowadzenia produktu do obrotu:
Ten produkt został wprowadzony na rynek przed 13 grudnia 2024 r. zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (Dyrektywą o ogólnym bezpieczeństwie produktów). W związku z tym może on być nadal sprzedawany bez konieczności dostosowania do nowych wymogów wynikających z Rozporządzenia o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). Produkt zachowuje pełną legalność w obrocie, a jego jakość i bezpieczeństwo pozostają zgodne z obowiązującymi wcześniej standardami.
Information regarding product placement on the market:
This product was placed on the market before December 13, 2024, in accordance with the applicable regulations at the time (the General Product Safety Directive). As a result, it can continue to be sold without needing to meet the new requirements introduced by the General Product Safety Regulation (GPSR). The product remains fully compliant with all previously valid legal standards, ensuring its continued quality and safety.