Kompetencje relacyjne w edukacji. Od posłuszeństwa do odpowiedzialności

Książka Jespera Juula i Helle Jensen to suma doświadczeń dwojga duńskich pedagogów i terapeutów na temat kompetencji relacyjnych. Według autorów stanowią one konieczne uzupełnienie narzędzi każdego nauczyciela, nauczycielki, tutora, wychowawczyni, dyrektorki szkoły lub przedszkola. W swojej książce zawarli oni zarówno teorię, jak i bogactwo przykładów ilustrujących, jak osoby pracujące z dziećmi mogą zadbać o ich integralność i poczucie własnej wartości, nie rezygnując przy tym z własnej przywódczej roli w grupie czy klasie.

Kompetencje relacyjne to umiejętność patrzenia na relacje w nowy sposób. Są one wyrazem woli zmiany paradygmatu wychowania z ideału posłuszeństwa na ideał odpowiedzialności. Zawiera się w nich także umiejętność zadbania o integralność i autentyczność osób dorosłych w kontaktach z dziećmi czy innymi osobami dorosłymi oraz nowe postrzeganie odpowiedzialności osobistej.

Wspólnym mianownikiem kompetencji relacyjnych jest idea równej godności, która mówi, że potrzeby dorosłych i dzieci są jednakowo ważne. Werbalne i niewerbalne reakcje dzieci i nastolatków należy traktować równie poważnie jak słowa i zachowanie dorosłych. Tylko w ten sposób można stworzyć dobre środowisko do nauki i rozwoju dla uczniów i uczennic oraz satysfakcjonujące środowisko pracy dla nauczycielek i nauczycieli.