Głównym tematem tej książki jest manifest teoretycznoliteracki najpełniej zrealizowany w rozdziale ostatnim. Metody literaturoznawstwa omawiane w całej książce wywodzą się z tradycji zarówno kognitywistycznych, jak i pragmatystycznych. Łącznikiem tych dwu rozległych obszarów wiedzy jest analityczność. Ta książka to wytwór teoretyka literatury i analityka kognitywisty formułującego swój program badawczy.

Autor wyraża przekonanie, że literatura nie może uniknąć zaangażowania politycznego. Literackie przypadki omawiane w książce potwierdzają właśnie ten punkt widzenia. Kultura literacka, w tym także teoria literatury, jest i zawsze była częścią sfery publicznej . Zaangażowanie nie oznacza jednoznacznego opowiadania się za jedną opcją czy partią polityczną. Głównymi wartościami tej wizji instytucji kultury literackiej są: analityczność (autor powtarza w tym punkcie gest teoretyczny Stanleya Fisha), bezstronność (a raczej wielostronność i komparatystyczność), samoodniesienie, lokalność i peryferyjność, autonomia, racjonalność - wszystkie te pojęcia można pomieścić wśród wartości (po)nowoczesności.